Savaşların, iç çatışmaların yaşandığı ülke ve bölgelerde çatışma ile daha iyi sonuç alınamayacağı taraflarca anlaşıldığında müza-
kereye fırsat doğmaktadır. Müzakere süreçleri çok taraflı, kırılgan, zikzaklı, süreçlerdir. Müzakere süreçleri ilk görüşmede kesilebileceği gibi sonraki müzakere, antlaşma ve uygulama aşamalarının her birinde de kesilebilir ve çatışmaların şiddetlenmesine yol açabilir. İç ve dış kamuoyunda destek oluşması ve konjonktürün de uygun şartları taşıması halinde müzakereler tüm safhalarıyla başarılı ve çatışmaları bitirecek şekilde ilerlemesi de mümkündür.
Bu kitap çalışması Filipinler adalarının tarihi arka planı verilerek Filipinler hükümeti ile Morolar (MNLF ve MILF) arasında yürütü-
len müzakere süreçlerini aktörler, müzakere safhaları ve üçüncü taraf aktörlerin sürece katkıları üzerinden analiz etmektedir. 1976 Trablus Antlaşması öncesinde Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi (MNLF) ile Filipinler Hükümeti arasında başlayan barış görüş-
meleri uygulamadaki başarısızlıklara, anlaşmazlıklara rağmen devam etmiş, 1996’da Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MILF) ile Filipinler Hükümeti arasında başlatılan müzakerelerle devam etmiş ve anlaşma safhası 2014 yılında, uygulama safhasının referandum süreci 2019 yılında tamamlanmıştır. Silahların bırakılması, silahlı MILF üyelerinin terhis süreci 2022 yılı itibariyle
