ÖNSÖZ
Aydınlatma Tekniği, insan gözünün ışığı ve rengi görme özelliklerini, lambaların ve aydınlatma armatürlerinin çeşitli özelliklerini, estetik ve mimari kavramları, ölçme tekniklerini, karmaşık hesapları içeren, çok geniş alana yayılmış bilimsel veri ve bilgilerden yararlanan multidisipliner bir bilim/sanat dalıdır.
Ülkemizde aydınlatma hesapları ağırlıklı olarak Elektrik Mühendisleri ve Elektrik-Elektronik Mühendisleri tarafından yapılmaktadır; estetik/sanatsal/dekoratif içerikli iç ve dış alan aydınlatma tasarımları Mimarlar tarafından gerçekleştirilmektedir.
Aydınlatma Tekniği alanında Türkçe eser sayısı, ekteki kaynak listesinden de görüleceği gibi, günümüze kadar son derece azdır; bu eserlerin bölüm sonlarında yer alan sayısal örneklerin/problemlerin de sınırlı sayıda oldukları görülmektedir.
“Çözümlü Aydınlatma Tekniği Problemleri” isimli kitabımız bu alanda Türkçe literatüre çok sayıda çözümlü problemi kazandırmak hedefiyle hazırlanmıştır. Kitapta, aydınlatma tekniğinin temel konularına (fotometri, iç aydınlatma, dış aydınlatma ve LED’lere) ilişkin ayrıntılı olarak çözülmüş toplam 500 problem yer almaktadır.
Kitabın ilk bölümünde problemlerin daha iyi anlaşılabilmesi için, aydınlatma tekniği ile ilgili temel konulara/teorik bilgilere genişçe yer verilmiştir.
Kitabın ikinci bölümünde çözümlü fotometri problemleri (222 problem) yer almaktadır.
Kitabın üçüncü bölümünde çözümlü iç aydınlatma problemleri (136 problem) yer almaktadır.
Kitabın dördüncü bölümünde çözümlü dış aydınlatma problemleri (77 problem) yer almaktadır.
Kitabın beşinci bölümü son yıllarda yaygın kullanım alanı bulan LED’lere ayrılmış olup 65 çözümlü problemi içermektedir.
Kitabın EK bölümünde, daha fazla teorik bilgiye ulaşmak isteyen okuyucular için çok geniş bir kaynak listesi bulunmaktadır.
Kitabın; aydınlatma tekniği içerikli ders alan veya tez çalışması yapan Elektrik Mühendisliği, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Lisans ve Lisansüstü öğrencilerine, gerek bölgesel EDAŞ işletmelerinde çalışan mühendislere gerekse aydınlatma sistemleri alanında proje/uygulama yapan mühendislere ve sanatsal/dekoratif iç ve dış aydınlatma tasarımında çalışan mimarlara yararlı olmasını dileriz.
İrfan GÜNEY, Selim AY
Eylül 2025
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ iv
SEMBOLLER LİSTESİ…………………………………………………………………….vi
KISALTMALAR LİSTESİ vii
1.0 AYDINLATMA TEKNİĞİ İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1
1.1 Aydınlatmanın Tanımı ve Kapsamı 1
1.2 Işık 3
1.3 Renk 5
1.4 Renk Sıcaklığı 5
1.5 Renksel Geriverim İndeksi 6
1.6 Fotometri 7
1.7 Işık Akısı 8
1.8 Uzay Açı (Katı Açı) 9
1.9 Işık Şiddeti 10
1.10 Aydınlık Düzeyi 11
1.11 Parıltı 13
1.12 Kamaşma 14
1.13 Aydınlatma Tasarımlarında Candela, Lümen ve Lux’un Birbirinden Farklı Yönleri 18
1.14 Fotometrik Kanunlar ve Tanımlar 20
1.15 Aydınlatma Tasarımında Genel Kurallar 22
1.16 Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğindeki Aydınlatma ile İlgili Maddeler 24
1.17 Armatürler 26
1.18 Lambalar 27
1.19 LED’ler 28
1.20 Aydınlatma Ölçümleri 37
1.21 İç Aydınlatma Hesapları 41
1.22 Gün Işığından Yararlanılması 47
1.23 Dış Aydınlatma Hesapları 48
1.24 Yol Aydınlatması 52
1.25 Spor Sahalarının Aydınlatması 59
1.26 Tünel Aydınlatması 60
1.27 Aydınlatma Sistemlerinde Gerilim Düşümü 66
1.28 Aydınlatma Sistemlerinin Ekonomik Analizi 67
2.0 ÇÖZÜMLÜ FOTOMETRİ PROBLEMLERİ 70
3.0 ÇÖZÜMLÜ İÇ AYDINLATMA PROBLEMLERİ 174
4.0 ÇÖZÜMLÜ DIŞ AYDINLATMA PROBLEMLERİ 264
5.0 ÇÖZÜMLÜ LED PROBLEMLERİ 315
EK - AYDINLATMA TEKNİĞİNE YÖNELİK KAYNAKLAR 342
