ÖNSÖZ
Gelişmiş ülkelerde yaygın olarak kullanılan iki boyutlu ve üç boyutlu katı modelleme yazılımı SolidWorks’ dür. AutoCAD kullanıcıları iki boyuttan üç boyuta geçiş için SolidWorks' ü tercih etmektedirler. Bunun sebebi AutoCAD dosyaları ile en uyumlu 3B CAD yazılımının SolidWorks Programı olmasıdır. SolidWorks; metal, makina, mobilya, plastik/sac kalıpçılığı, otomasyon, mekatronik, Endüstriyel ürün tasarımı gibi birçok alanda kullanılan katı modelleme programıdır. SolidWorks ile Katı Parça Tasarımı, Yüzey Modelleme, Montaj, Sac Metal Tasarımı, Katı Modelden Teknik Resim görünüşleri çıkarma, Katı model montaj parçalara animasyon yaptırma ve Kalıp Tasarımı gibi işlemler başarı ile yapılmaktadır. SolidWorks Programı, Üniversitelerde, Meslek Yüksekokullarında, Teknik liselerde, Meslek liselerinde ve Özel kurslarda eğitimi verilmektedir. Hazırlanan bu kitapta SolidWorks 2013 ile 2 Boyutlu çizim, 3 Boyutlu çizim, Montaj, Teknik Resim, Yüzey modelleme, Sac levha, Animasyon- Simülasyon ve Görsellik ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Solidworks 2013 programının orijinal lisanslı olmasını öneriyoruz, aksi halde bazı komutların çalışmasında sıkıntı oluşabileceğini belirtmek isteriz. Solidworks 2013 komutları, okuyucunun ilgisini çekecek ve kendi kendine öğrenmeyi kolaylaştırmak için uygulama çalışmaları ve resimlerle en özgün şekilde anlatılmıştır. Teknik ve Meslek liseler, Meslek Yüksek okulları, Mühendislik Fakülteleri ve Sanayide çalışan kendini Solidworks 2013 Programında geliştirmek isteyen kimseler için özenle hazırlanmıştır. Bu kitabın, öğrencilere ve sanayide çalışan bütün teknik elamanlara faydalı olmasını temenni ederiz.
Ayhan TAŞLIDERE 1973 yılında Konya’nın Ilgın ilçesinde doğdu. İlk, Orta ve Endüstri Meslek lisesi eğitimini Ilgın’da tamamladıktan sonra 1992 yılında Gazi üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Metal işleri öğretmenliği dalında yüksek öğrenime başladı. 1996 yılında yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra aynı yıl Afyonkarahisar’da öğretmen olarak göreve atandı. 2000 yılında vatani görevini yaptı. Halen Konya’nın Akören ilçesi Ali Aşık Çok Programlı Lisesinde Metal Teknolojisi alanında Uzman Teknik öğretmen olarak görev yapmaktadır. Evli ve üç çocuk babasıdır.
Sabri KILINÇER 1967 yılında Konya’nın Ilgın ilçesinde doğdu. İlkokul, Ortaokul ve Endüstri Meslek lisesi eğitimini Konya’ da tamamladı. 1990 yılında Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Metal İşleri Öğretmenliğinden mezun oldu. 1991 yılında Karabük Teknik ve Endüstri Meslek lisesine Metal işleri Teknik öğretmeni olarak atandı.1992-1993 yıllarında Asteğmen olarak vatani görevini yaptı.1998 yılında Gazi üniversitesin de yüksek lisans eğitimini tamamladı. Gazi Üniversitesinin yayınladığı Politeknik ve Mühendislik Mimarlık Fakültesi dergilerinde makalesi yayınlanmıştır. Akören Ali Aşık Çok Programlı Lisesinde Metal Teknolojisi alanında Uzman Teknik öğretmen olarak görev yapmakta olup evli ve üç çocuk babasıdır.
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM:1 SOLİDWORKS PROGRAMININ TANIMI VE GENEL TANITIMI 1
Menü ve Araç Çubukları 1
Menü Araç Çubuğu (Menü Bar) 1
Standart Araç Çubuğu (Standart Toolbar) 2
Unsurlar Araç Çubuğu (Features Toolbar) 2
Çizim Araç Çubuğu (Sketch Toolbar) 2
Görünüm Araç Çubuğu 2
Görünüm Oryantasyonu 2
Görünüm Seçicisi 3
Ekrana Araç Çubuğu Ekleme 3
Araç Çubuğu Yerleştirmenin Diğer Yöntemi 3
Araç Çubuklarına Komut Düğmesi Ekleme 4
Kısa Yol Araç Çubuğu 5
Komut Yöneticisi (Kommand Manager) 5
Komut Yöneticisine Araç Çubuğu İlave Etme ve Kaldırma 6
Özellik Yöneticisi (Property Manager) 6
Özellik Yöneticisi Dizayn Ağacı 6
Durum Çubuğu (Status Bar) 6
Görev Penceresi (Task Pane) 7
Doküman Pencereleti 7
Kısa Yol Tuşları (Keybord Shortcuts) 8
Auto Cad Komut Dönüştürücüsü (2D Command Emulator) 10
Fare Sağ Tuş Özellikleri 11
Çizimleri Onaylama veya Onaylamama 12
BÖLÜM II: DOSYA İŞLEMLERİ (Doküman) 13
Yeni Doküman (New Document) 13
Aç (Open) 13
Kaydet (Save) 14
Tümünü Kaydet (Save All) 15
Dosyayı Kapat/Tümünü Kapat/Programdan Çık (Close/ Close All/Exit) 15
BÖLÜM III :SEÇME METODLARI VE SİLME 16
Seçme Metotları 16
Silme (Delete) 18
BÖLÜM IV: 2 BOYUT ÇİZİM KOMUTLARI 19
Çizgi(Line) 19
Uygulama Çalışması 21
Merkez Çizgisi (Centerline) 22
Dikdörtgen (Rectangle) 22
Paralel Kenar 23
Uç Nokta ile Yay Kullanarak Yuva çizme 23
Daire Circe) 25
Yay Çizme 26
Çokgen (Polygon) 27
S Bileşik Doğru (Spline) 27
Denklem ile Eğri çizme 28
Spline Oturt 29
Elips 30
Kısmi Elips 30
Parabol 30
Konik 31
Nokta (Point) 32
Radyüs Çiz (Fillet) 32
Çizim Pahı (Chamfer) 33
Objeleri Ötele (Offset) 33
Objeleri Aynalama(Mirror) 34
Dinamik Aynalama (Dynamıc Mirror Entities) 35
Çizgiye Kademe Ekle 35
Objeleri Buda (Trım) 35
Objeleri Uzat (Extend Entities) 37
Ayrık Objeler (Split Entities) 38
Doğrusal Çizim Çoğaltma (Lincar Sketch Patter) 38
Dairesel Çizim Çoğaltma (Circular Sketch Pattern) 39
Taşı(Move) 40
Kopyala (Copy) 41
Döndür(Rotate) 41
Ölçek(Scala) 42
Objeleri Uzat 42
Yardımcı Geometri (Konstrüksiyon geometrisi) 43
İlişkileri Göster/Sil 43
İlişki Ekle (Add Relations) 45
BÖLÜM V: ÖLÇÜMLENDİRMELER (DIMENSOONS) 48
Yazı Tipi 48
Oklar (Arrows) 49
Ölçülendirme Çeşitleri 50
Akıllı Ölçülendirme 50
Yatay Ölçümlendirme (Horizantal) 50
Dikey Ölçümlendirme(Vertical) 50
Temel Ölçümlendirme (Baseline) 51
Ordinat Ölçümlendirmesi (Ordinate Dimension) 51
Pah Ölçümlendirmesi 52
Daire ve Yay Ölçümlendirmesi 53
Ölçüm 53
Ölçülerin Yeniden Düzenlenmesi 55
Uygulama Çalışmaları 57
BÖLÜM VI: 3 BOYUT KATI MODELLEME (SOLIDS) 61
Ekstrüzyon ile Katı Oluşturma(Extruded Boss/Basse) 61
Uygulama Çalışması: Kalınlaştırarak katı model oluşturma 63
İnce Unsur 65
Uygulama Çalışması: Dikdörtgen bir taslak şekli X ve Y yönlerinde kalınlaştırma 65
Uygulama Çalışması: Köşeli ve silindirik parçanın katı modelinin çizilmesi 66
Ekstrüzyon ile Kes(Extruded Cut) 68
Uygulama Çalışması: Silindirik parçanın içinden altıgenin çıkartılması 68
Uygulama Çalışması: Yatağın katı modelinin çizilmesi. 70
Döndürerek Katı Oluşturma (Revolved Boss/Basse) 74
Uygulama Çalışması: Perspektifi verilen katı modelinin çizilmesi 74
Uygulama Çalışması: Kademeli milin döndürerek katı modelinin çizilmesi 76
Uygulama Çalışması: Uçlarında küre olan mil in döndürerek katı modelinin çizilmesi 78
Uygulama Çalışması: Silindirik çıkıntılı parçanın çizilmesi 81
Döndürme ile Kesme (Revolved Cut) 83
Uygulama Çalışması: Döndürerek katı modelin çizilmesi ve kanal açılması 83
Sürükleyerek Kes (Sweep Cut) 86
Uygulama Çalışması: Sürükleyerek kesme yapılması 86
Süpürerek Katı Oluşturma (Sweep) 88
Uygulama Çalışması: Sürükleyerek katı yapılması 88
Radyüs (Fillef) 90
Pah(Chamfer) 91
Uygulama Çalışması:Parçaya radyüs ve pah uygulama yapılması 92
Feder-Destek(Rib) 94
Uygulama Çalışması: Feder-Destek(Rıb) uygulaması 94
Uygulama Çalışması: Parçaya Feder uygulaması 97
Referans Geometrisi(Referance Geometri) 102
Düzlem (Construction Planes) 102
Eksen (Refarence Axis) 102
Silindir/Konik Yüz (Cylindrical/conicalsurface) 103
İki Düzlem (TwoPlanes) 103
İki Nokta/Tepe Noktası (Two Points) 103
Nokta ve yüz/düzlem (Point and surface) 103
Koordinat Sistemi (Coordinate System) 103
Nokta (Poini) 104
Montaj İlişkisi Referansı 104
Uygulama Çalışması: Açılı dirsek çiziminin uygulaması 105
Uygulama Çalışması: Kama Yuvalı Kademeli Mil Çizimi 107
Eğriler(Curves) 112
Uygulama Çalışması: Basınç Yayı Çizimi 112
Uygulama Çalışması: Konik Basınç Yayı Çizimi 114
Uygulama Çalışması: Spiral Yay Çizimi 115
Lof ile Katı Oluşturma 117
Uygulama Çalışması: Loft ile katı oluşturulması 117
Uygulama Çalışması: Değişken Kesitli Parça Çizimi 118
Kabuk-Et Kalınlığı (Shell) 121
Uygulama Çalışması: Farklı Kabuk Kalınlıkları Olan Parça Çizimi 122
Kubbe(Dome) 123
Uygulama Çalışması: Dörtgensel Yüzeylere Kubbe Çizimi 123
Eğim Verme (Draft) 124
Uygulama Çalışması: Silindirik Bir Parçaya Draft Uygulanması 124
Basit Delik Delme(Simple Hole) 126
Uygulama Çalışması: Yakın uç havşası açılmış basit delik delinmesi işleminin uygulanması
126
Delik Sihirbazı (Hole Wizard) 128
Silindirik Havşalı Delik Delme (Counterbore) 128
Konik Havşalı Delik Delme(Countersunk) 129
Cıvatalar İçin Delik Delme (Hole) 130
Uygulama Çalışması: Yakın uç havşası açılmış basit delik delinmesi işleminin uygulanması 130
Düz Tapa (Vida Yuvası Açma) 132
Uygulama Çalışması: Kozmetik diş açma (Cosmetic thread) işleminin uygulanması 132
Sivrilen Tapa-Boru Vidası Açma(Pipe Tap) 134
Uygulama Çalışması: Sivrilen Tapa-Boru vidası açma işleminin uygulanması 134
Eski Delik-Delikleri Düzenleme (Legacy Hole) 135
Uygulama Çalışması: Eski delik-delikleri düzenleme işleminin uygulanması 136
Sar-Yay(Wrap) 137
Uygulama Çalışması: Sar (Wrap) komutu ile “Makina-Metal Teknolojileri Alanı'yazılması 137
Aynalama-Simetri Alma (Mirror) 138
Uygulama Çalışması: Aynalama-simetri işleminin uygulanması 139
KESİŞİM 141
Doğrusal Çoğaltma(Linear Pattern) 142
Uygulama Çalışması : Doğrusal çoğaltma işleminin uygulanması 142
Dairesel Çoğaltma(Circular Pattern) 145
Uygulama Çalışması: Dairesel çoğaltma işleminin uygulanması 145
Eğri İle Çoğaltma(Curve Drıven Pattern) 146
Uygulama Çalışması: Eğri ile çoğaltma işleminin uygulanması 146
Çizim İle Çoğaltma(Sketch Driven) 147
Uygulama Çalışması; Çizim ile çoğaltma işleminin uygulaması 147
Tablo İle Çoğaltma (Tybell Driven Pattern) 150
Uygulama Çalışması: X-Y koordinatlarına göre tablo ile çoğaltma işleminin uygulanması 150
Doldurarak Çoğaltma(Fill Driven Pattern) 152
Uygulama Çalışması: Dikdörtgen katı modelin üzerine doldurarak çoğalma işleminin
Uygulanması 152
Sınır İle Katı Oluşturma(Boundary Boss/Base) 155
Uygulama Çalışması: Sınır ile katı oluşturma komutu ile yeni bir katı oluşturulması 155
Sınır İle Kesme (Boundary Cut) 157
Uygulama Çalışması: Sınır ile kesme işleminin uygulaması 157
Esnet (Flex) 158
Uygulama Çalışması: Bükme, burkma, sivriltme ve esnetme işlemlerinin uygulaması 158
Uygulama Çalışması 162
BÖLÜM VII: MONTAJ (ASSEMBLY) 163
Montaja Bileşen Ekleme 163
Bileşen Ekle (Insert Component) 163
Task Pane 163
Toolbox 164
Bilgisayarım 164
Parçayı Parça Sayfasından Montaja Gönderme 164
Montaj Sayfasında Bileşen Oluşturma 164
Bileşenlerin Döndürülmeşi (Rotate Compenet) 165
Bileşeni Taşı (Move Componenet) 166
Montaj İlişkisi 167
Standart Montaj İlişkileri (Mate) 168
Çakışık(Coincident) 168
Paralel(Parallel) 168
Dik Açıı(Perpendicular) 168
Teğet(Tangent) 168
Eşmerkezli(Concentric) 168
Akıllı Bileşen Oluşturma (Smart Mates) 168
Bileşenleri Hizalama 168
Montaj İlişkisi Silme 168
Bileşenleri Sabitleme 168
Bileşenleri Gizleme 168
Uygulama Çalışması: İki kollu 'çektirmenin Parça tasarımlarını yaparak Montaj uygulaması 169
Gelişmiş Montaj İlişkileri 175
Simetrik Montaj İlişkisi 175
Yol Montaj İlişkisi 176
Doğrusal / Doğrusal Bağlantı Elemanı 176
Uzaklık Montaj İlişkisi 177
Açı Montaj İlişkisi 178
Mekanik Montaj İlişkileri 178
Kam Montaj İlişkisi 178
Dişli Montaj ilişkisi (Gearmate) 179
Kemer / Zincir (Belt/Chain) 180
Rak - Pinyon Montaj İlişkisi 181
Vida Montaj İlişkisi 182
Montaj Analiz Komutları 182
Engelleme Algılaması 182
Çarpışma Algılama (Collision Detection) 183
Kütle Özellikleri Hesaplamaları 184
Montajda Patlatma Görünümü 185
Uygulama Çalışması: Parçaları çizerek montajını ve montaj patlatmasını yapılması 187
Montaj Unsurları 190
Gizli Bileşenleri Göster 192
Malzeme Listesi 192
BÖLÜM VII: TEKNİK RESİM (DRAWİNGS) 193
Çalışma Sayfası Özellikleri (Sheet Properties) 194
Standart 3'lü Görünüm 194
Yerleştirmeyi Göster 196
Yardımcı Görünüm (Auxılıary View) 196
Kesit Görünüm (Section VieW) 197
Hizalanmış Kesit Görünümü (Aligned Section View) 198
Yarım Kesit Görünüş (Half Section VieW) 198
Kademeli Kesit Görünüş (Full Section View) 199
Bölgesel Kesit (Broken -Out Section View) 200
Detay Görünüm (Detail View) 200
Kırpılmış Görünüş (Crop ViW) 200
Satır Sonu (Broken View) 201
Sac Parçaların Görünişleri 201
Detaylandırmalar (Detailing) 202
Balonlar (Ballons) 202
Notlar (Notes) 202
Dairesel Yerlere Eksen Yerleştirme 202
Düz Yerlere Eksen Yerleştirme 203
Görünüşleri Ölçülendirilmesi 203
Otomatik Ölçülendirme 204
Model Öğeleri (Model İtems) 206
Görünüşlere Yüzeyi İşleme İşareti İlave Etme 206
Yüzey Cilası (Surface Finish) 206
Kaynak Sembolü (Weld Symbol) 209
Delik Bilgisi (Hole callouf) 210
Balon(Balloon) 211
Otomatik Balonlar 213
Not (Note) 213
Geometrik Tolerans (Geometric Tolerance) 215
Datum Unsuru (Datum Feature Symbol) 217
Kozmetik Diş Açma(Cosmetic Thread) 218
Çoklu Basamak Lideri(Multi-JogLeader) 218
Saplama Pim Sembolü (DowelPinSymbol)) 219
Alanı Tara/Doldur (Areahatch/Fill) 219
Köşe Kaynağı 220
Tablolar (Tables) 221
Delik Tablosu (Hole Tables) 222
Malzeme listesi (Bills Of Materials) 222
Katmanlar(Layers) 223
Çizgi Biçimi(Line format) 224
Şablon Doküman Dosyaları(Template) 224
Logo veya Sembol Ekleme 226
Açıklama ve Link Özelliği Ekleme 226
BÖLÜM IX: YAZDIRMA (PRİNT) 228
Sayfa Yapısı 228
Belge Seçenekleri 229
Yazdırma Aralığı 229
3 Boyutlu Parçaların Yazdırılması 230
BÖLÜM X: KALIP BOŞLUĞU ÇIKARMA (MOLD) 231
Kalıp araçları araç çubuğunu kullanarak kalıp boşluğu tasarımı 231
Uygulama Çalışması : Boşluk (Cavity) komutunu kullanarak kalıp boşluğu oluşturma 236
Birleştir Komutu İle Kalıplama 238
Yüzey Komutlar İle Kalıplama 240
Maçalı Kalıp Yapma 244
BÖLÜM XI:PROFİL 248
Profil Oluştur 248
Buda/Uzat 250
Bayrak 250
Kenar Kaynağı 251
Kaynak Parçası 252
Profil Kapatma 253
BÖLÜM XII: YÜZEY MODELLEME (SURFACE) 254
Ekstrüze Yüzey (Extruded Surface) 254
Döndürülmüş Yüzey (Revolved Surface) 255
Sürüklenmiş Yüzey (Swept Surface) 256
Loftlu Yüzey (Lofted Surface) 257
Düzlemsel Yüzey(Planar Surface) 258
Yüzey Uzat(Extend Surface) 259
Yüzeyi Buda (Trım Surface) 259
Yüzey Budamayı Geri Al (Untrım Surface) 260
Dikili Yüzey (Knit Surface) 261
Kalınlık Ver (Thicken) 261
Öteleme Yüzeyi (Offset Surface) 261
Sınır Yüzeyi (Boundary Surface) 262
Dolgu Yüzeyi (Filled Surface) 263
Kurallı Yüzey 264
Yüzü Değiştir (Replace Face) 266
Yüz Sil (Delete Face) 267
Serbest Form (Free form) 268
Radyus (Fillet) 269
BÖLÜM XII: SAC LEVHA (SHEET METAL) 270
Taban Flanş / Sekme (Base-Flange / Tab) 270
Saç Kenar Flanşı (Edge Flange) 271
Çevresel Flanş (Mitter Flange) 273
Kenar Çekme(Hem) 274
Basamak Oluştur (Jog) 276
Çizgiden Bükme (Sketched Bende) 277
Çapraz Kırma (Cross Break) 278
Köşe Kır / Köşe Buda (Break Corner / Corner trim) 279
Kapalı Köşe (ClosedCorner) 279
Kaynaklı Köşe (Weldmend Corner) 280
Katları Aç (Unfold) 281
Katla (Fold) 282
Düzleştir (Flattening Sheet Metal Bends) 283
Loftlu Yüzey (Lofted Bend) 284
Sac Levhaya Dönüştür 285
Süpürülmüş Flanş 287
Form Verme Aracı(Forming Tool) 288
Büküm Ekle (Insert Bends) 291
Büküm Yok (No Bends) 292
Menfez(Vent) 293
BÖLÜM XIV: MONTAJDA ANİMASYON, BASİT HAREKETLER VE SİMÜLASYON 294
Animasyon ve simülasyonun genel tanıtımı 294
Temel Hareketler (Motion Study) 294
REYON (Animation) 294
Basit Hareketler (Basic Motion) 294
Hareket Analizi (Motion Analysis) 294
Doğrusal Motor (Linear) 294
Dairesel Motor (Rotary) 295
Yay 295
Uygulama Çalışması : Parçadan montaj oluşturma 295
Yer Çekimi 298
Uygulama Çalışması : 298
BÖLÜM XV:GÖRSELLİK 302
Malzeme (Material) 302
Renklendirme (Color) 303
Sahne Düzenleme (Scene) 304
Işıklandırma (Lights) 306
Yapıştırma (Decal) 307
Atanmış Sahne, Etiket, Görünüm, Işık ve Kamera özelliklerinin silinmesi 308
Uygulama çalışması 309
